Historie

Een stukje historie

De huidige kaatsvereniging, Klaas Thomas, is opgericht in 1979. De geschiedenis van het kaatsen in ons mooie terpdorp gaat wel degelijk een stuk verder terug. De oudste advertentie welke bekent is stamt uit het jaar 1796!

Met consent van het gerechte van Oost-Dongeradeel gedenkt de castelein Taeke Pytters in het Grauw Paard tot Anjum te laten verkaatzen een fraye Zilveren Bal op Saturdag den 6 Augustus 1796

Dergelijke aankondigingen komen we ook tegen in de Leeuwarder Courant van 28 juli 1798, 1801,1822-1825,1827-1830 en1832-1835, 1838-1841, 1850-1869,1879 en 1881. Vaak werd er bij deze wedstrijden naast het kaatsen ook nog een harddraverij voor paarden bij georganiseerd. Ook deze wedstrijden worden georganiseerd door de plaatselijke kroegbazen. Het moge duidelijk zijn dit vooral gebeurde om de eigen portemonnee te spekken.

Dat het kaatsen populair was of dat het de kroegbaas veel geld opleverde getuige het feit dat er zelfs door de castelein van het café op Ezumazijl wedstrijden werden gehouden. Zoals u in onderstaan verslag kunt lezen was het een vrolijke boel.

Ezumazijl,10 Aug. Op Zaturdag den 6 dezer had er te Anjum op uitnodiging van den logementhouder J.A. Sonnema eene kaaspartij plaats. 18 jongelingen namen aan dit regt nationaal Friesch volksfeest deel, en werd de prijs, bestaande in eenen net bewerkten zilveren tabaksdoos, na eenen hevigen kampstrijd, behaald door de moedige jongelingen Menne S. Huizenga van Nes en Jan Jakob van Eizenga van Anjum. Daar onderlinge vriendschap en eendragt de strijders en nieuwsgierigen bezielde, zoo werd het overige van den avond en een gedeelte der nacht in gepaste vrolijkheid doorgebragt

Bij de prijswinnaars komen we de naam van ene Jan Jakob van Eizenga tegen. Waarschijnlijk een zeer getalenteerde kaatser want zijn naam komen we ook tegen op de lijst van de PC in Franeker uit 1855. Samen met N. en O. Douma waagt hij de reis naar het kaatsmekka van het kaatsen. Het is zeer waarschijnlijk dat ze niks hebben weten te winnen omdat de partij door hevige regenval  werd uitgesteld. En in het boekje “Alles oan  de hang op op de PC” van 1988 word vermeld dat de kaatsers die ver van Franeker woonden niet terug kwamen voor de tweede partij.

Voor de volgende Anjumer op het Sjûkelan in aktie komt zijn we 50 jaar verder. We schrijven het jaar 1905 wanneer R. Wielinga gaat proberen om een prijs uit Franeker mee naar Anjum te winnen.  Omdat er in ons dorp nog geen kaatsvereniging was had Reinder zich bij kaatsvereniging Oostergo van Dokkum aangemeld. Dat deze man behoorlijk goed kon kaatsen doet blijken uit het feit dat hij het met zijn maten P. de Graaf van Nes en J. Ronner van Dokkum  het tot de derde lijst wist te schoppen. Net voor de prijzen eraf of wellicht een vierde prijs. Dit zou vandaag de dag zeker het geval zijn geweest. In de uitslagen lijst worden alleen de eerste drie vermeld dus waarschijnlijk is hij toch met lege handen terug naar Anjum gegaan.

En zoals iedereen weet was Sip Jaap Bos de laatste Anjumer die in 2011 op het heilige gras van Franeker mocht betreden. Helaas werd het geen succes want er werd kansloos verloren in de eerste partij.

In het begin van de 20e eeuw komen we weinig informatie tegen over het kaatsen in Anjum. Alleen in 1922 en 1923 komen we een klein wedstrijd verslagje tegen. Het duurt tot na de tweede wereld oorlog voor dat het kaatsen weer serieus wordt opgepakt. Er wordt voor het eerst een heuse vereniging opgericht.

ANJUM, 17 Sept. ’45. Hedenavond werd er in zalen Mosselman een vergadering gehouden tot oprichting van een kaatsvereeniging. Tot bestuursleden werden gekozen de heeren B. Bolwijn, S. v. Mekeren, G. Haaksma, B. J. Visser en W. W. Dijkstra. Besloten werd indien mogelijk a.s. Zaterdag een ledenwedstrijd te houden. Het aantal leden dat zich opgaf bedraagt 81.

De grootste kaatser welke deze vereniging in deze na-oorlogse periode voortbrengt is zonder enige twijfel  Jan J. Visser. Hij kaatst jaren in de eerste klas van de toenmalige CFK en weet samen met Jan Meindertsma en Einte Prins in 1964 zelfs de Bondswedstrijd voor Anjum te winnen. Ook op federatie wedstrijden slaat hij zich ettelijke keren in de prijzen.

Met het verstrijken der jaren neemt de animo van het toenmalige bestuur en daardoor de animo voor het kaatsen geleidelijk af. Tot dat in de midden jaren 70 Klaas Joekes Douma, Jan Wagenaar en Alberts Bandstra in de bouwvak allerlei spelletjes beginnen te organiseren. Ook staat er geregeld een kaatswedstrijd op het programma. En omdat hier door veel dorpsgenoten fanatiek aan mee wordt gedaan ontstaat het idee om het kaatsen nieuw leven in te blazen. Op vrijdag 24 augustus 1979 wordt in Hotel Lauwersmeer de Kaatsvereniging Klaas Thomas opgericht. Er melden zich gelijk 45 leden aan bij het bestuur. Dit bestuur bestaat uit de heren Lolke Bandstra, Klaas Douma, Kees Hovinga, Andries Dijktra, Doede Bootsma en Jan Wagenaar. Er wordt besloten om de nieuwe club de naam van de dan oudst levende Anjumer te geven: Klaas Thomas. Klaas Thomas Mosselman droeg alle sporten in ons dorp een warm hart toe en was bij de oprichting 92 jaar. Hij woonde het laatste deel van zijn leven met zijn vrouw beppe Jets aan de Stiemsterwei 14, voorheen woonde hij in het pand waar Henk Zuur momenteel zijn werkplaats heeft.

Het bestuur besluit om de vereniging aan te melden bij de CFK. Zo kan het gebeuren dat Anjum weer mee kan doen aan officiële bondswedstrijden. In 1981 wagen drie jonge dorpsgenoten de sprong in het diepe, ze gaan naar de bondswedstrijd voor jongens in Tzum. De verwachtingen zijn niet hooggespannen en iedereen denkt dat het trio rond etenstijd wel weer thuis zullen zijn. Maar Herman Haaima, Wessel Dijktra, Tamme Visser en coach Klaas Douma denken hier anders over. Ze weten het tot de finale te schoppen en zorgen er voor dat heel Anjum onrustig voor de radio zit. Helaas wordt de finale met een schone telegraaf verloren maar Anjum staat weer op de kaats kaart.

In deze begin periode wordt er nog niet serieus door de jeugd getraind maar dit veranderd in de jaren negentig. De CFK en KNKB zijn inmiddels gefuseerd en de  jeugd in ons dorp begint het kaatsen leuk te vinden. Regelmatig komen we Klaas Thomas op de Freule in Wommels voorbij. Weliswaar nog zonder succes maar toch. Dit verandert als Sip Jaap en Wiebe Wessel Bos op het toneel verschijnen. Ze weten zich op afdelingswedstrijden enkele keren in de prijzen te slaan. Met als hoogte punt de afdelingswedstrijd in Ried. Beide Bosjes en Jelle Visser laten de hele kaatshoek in verbazing achter door deze partij op hun naam te schrijven.

Dat deze jongens het goede voorbeeld voor jongere jeugd is mogelijke duidelijk zijn. Ieder weekend staan er diverse jeugdleden van onze club op de KNKB lijsten en ze weten zich regelmatig in de prijzen te slaan. En voor diegene welke het kaatsen nog niet helemaal  onder de knie hebben is er de federatie. Ook hier is het vaak k.v. Klaas Thomas welke de boventoon voert. Het gaat te ver om alle successen hier te noemen maar het zijn er vele en mooie. U kunt hiervoor de wedstrijdverslagen er nog eens op nalezen.

Tot zover een stukje geschiedenis van het kaatsen in ons dorp en zoals u ziet zijn we hier al eeuwen bezig met het kleine leren balletje. Laten we hopen dat we er ook nog eeuwen van mogen genieten. Met de jeugd van nu moet dat lukken en zal er hopelijk nog vaak geschiedenis worden geschreven.